Daktilo nedir?
daktilo
Daktilo nedir sorusunun cevabına geçmeden kelime olarak daktiloyu öğrenelim. Daktilo kelimesi Fransızca’dan dilimize geçmiş olup aslı “dactylo“dur. TDK’ya göre “yazı makinesi“ olarak tanımlanmaktadır.
Daktilo; yazı yazmak amacıyla icat edilmiş bir yazı makinesidir. Yazı yazma işlemi her tuşa atanmış olan harflere dokunarak gerçekleştirilmektedir. Daktilo üzerinde harflerin daktilo klavyesi, kağıdın ilerleme işlemini gerçekleştiren ve “şaryo” adı ile anılan dönel silindirik aksam, metal çubuklar, daktilo şeridi, kızak ve kayıt gibi temel elemanlardan oluşmaktadır. Daktilo nedir sorusunun yanıtını öğrendiğimize göre çalışma prensibini inceleyelim.
Daktilo Çalışma Prensibi:
Klavye üzerindeki tuşlara basarak bir kaldıraç yardımı ile kağıda mürekkep ile yazma işlemi gerçekleştirilir. Her tuş basımında mekanizma şaryo üzerinde bulunan kağıdın yazım yönüne göre kayıt üzerinde yana doğru ilerleyerek satıra yazım işlemini gerçekleştirir. Alt satıra geçmek amacıyla şaryo bir satır miktarınca döndürülür ve kızak, kayıt üzerinde satır başına geçilir.
Daktilo Çeşitleri Nelerdir?
Mekanik, elektrikli ve elektronik olmak üzere üç farklı çeşitten oluşmaktadır.
1-Mekanik Daktilo :
Elektriksel olarak herhangi bir aksamları yoktur. Tümüyle mekanik olarak çalışmaktadır. Şaryonun hareket ettirilmesi, satır başına geçme işlemi gibi tüm hareketler elle yapılmaktadır. Parmakla klavyeye dokunulduğunda kaldıraç mekanizması ile mürekkepli olan kısım kağıda baskı uygulayarak yazı yazma işlemini gerçekleştirmektedir.
2-Elektrikli Daktilo :
Çalışma mantığı mekanik ile aynıdır. Tuşa basıldığında hareketin tahriki elektriksel olarak sağlanmaktadır. Farklı olarak bazı modellerin harflerin bulunduğu çubuk yerine harflerin bulunduğu toplar mevcuttur. Top üzerinde dönel sistem olup harfler dönerek kağıda yazım işlemini gerçekleştirmektedir.
3-Elektronik Daktilo :
Elektroniğin gelişmesi ile elektronik yazı makineleri de icat edilmiştir. Mekanik ve elektronik ile çalışma mantığı aynıdır; ancak yazı çubuğu yahut harf topları yerine daha farklı sistemleri mevcuttur. Örneğin papatya şeklindeki harf plakası gibi. Mekanik ve elektrikli modellere nazaran çok daha sessiz olup günümüzde tercih edilen yazı makinesidir. Tüm bunların haricinde hafızasında yazılan yazıları kayıtta tutabilir ve daha sonradan gerekli düzeltmelere imkan sağlayarak yazım işlemini gerçekleştirebilir.
Daktilo Tarihçesi
19. yüzyıl başlarında icat edilmiştir. İlk icat edilen daktilo mekanik olarak çalışıyor ve dönemi için her ne kadar mühendislik harikası da olsa elle yazıma göre daha yavaş kalıyordu. 19. yüzyıl sonlarına doğru pratik şekilde çalışabilen “yazı makinesi” geliştirildi. Thomas Edison ise 1872 yılında elektrikle çalışabilen daktilonun patentini aldı.
21. Yüzyılda Daktilo:
Mekanik daktilolar kullanımı için elektriğe ihtiyaç duymaması sebebiyle halen elektriğin ulaşamadığı bölgelerde kullanılmaktadır. Tüm bunların yanı sıra nostalji severleri de unutmamak gerek tabi. Daktilo fiyatları çok yüksek sayılmaz; ancak nostalji severlerin nostaljik daktilo merakı bu gruptakilerin fiyatlarını çok yükseltmektedir.
Günümüzde halen imalatını gerçekleştiren ve ticari olarak fayda sağlayan firmalar mevcuttur.
Okumayı, öğrenmeyi, araştırmayı seven içerik üreticisi.
Eskişehirde rahmetli Tayfun Talipoğlu’nun daktilo evi var. Gidip görmeni tavsiye ederim.
Orhan Bey daha önce duymamıştım .Bu daktilo evini çok merak ettim mutlaka ziyaret edeceğim.
Mekânı cennet olsun .Çok değerli bir insandı.
Bam telimizi de yanında götürdü.